Tłumaczenia maszynowe to tłumaczenia wykonywane przez oprogramowanie komputerowe, które korzysta ze specjalistycznych algorytmów językowych i gotowych zestawów zasad gramatycznych, a także z baz stworzonych automatycznie, na podstawie już przetłumaczonych tekstów. Machine Translation daje możliwość przetłumaczenia bardzo dużej ilości rozmaitych treści w bardzo krótkim czasie. Jednak ich jakość najczęściej pozostawia wiele do życzenia i jeśli ma być dalej wykorzystywana – konieczna jest weryfikacja i edycja przetłumaczonych treści. Kto i po co sięga po tłumaczenia maszynowe? Czym różni się tłumaczenie maszynowe od tłumaczenia wspomaganego komputerowo?
Na czym polega tłumaczenie maszynowe?
Tłumaczenie maszynowe to tłumaczenie wykonywane automatycznie przez komputer, czyli sztuczną inteligencję. Jakość przekładów mechanicznych jest coraz lepsza. Do niedawna programy i narzędzia do tłumaczenia maszynowego typu statystycznego działały w oparciu o frazy. Obecnie coraz częściej mamy do czynienia z neural machine translation, czyli neuronowymi tłumaczeniami maszynowymi, w których system sam wyszukuje wzorce działania i intensywnie “uczy się” wraz z każdym wykonanym tłumaczeniem. Wciąż jednak bez trudu odróżnimy tłumaczenie wykonane maszynowo od tego wykonanego przez tłumacza specjalistę.
Maszynowe tłumaczenia na użytek prywatny
Po tłumaczenia komputerowe sięgają najczęściej osoby prywatne chcące ogólnie zorientować się w treści dokumentu. W tym celu mogą skorzystać z jednego z bezpłatnych translatorów (np. Google Translator lub Bing Translator) – wystarczy wkleić lub wpisać tekst, który chcemy przetłumaczyć, wybrać język docelowy i w ciągu kilku lub kilkunastu sekund otrzymujemy gotowy przekład.
Tłumaczenia branżowe – nie maszynowe
Specjaliści nie są zwolennikami tłumaczeń maszynowych z kilku powodów.
- Część tłumaczy zgodnie przyznaje, że zdecydowanie efektywniejsze jest bezpośrednie tłumaczenie tekstu źródłowego, które pozwala na lepsze zrozumienie treści, kontekstu czy wydźwięku danego dokumentu.
- Ponadto ogólnodostępne translatory nie zapewniają wystarczającej jakości tłumaczenia tekstów branżowych, nie uwzględniają specyfiki danej branży i typowego dla niej słownictwa.
- Najistotniejsza jest jednak kwestia poufności dokumentów zlecanych do tłumaczenia – zastosowanie translatorów internetowych wiąże się z wyrażeniem zgody na bezterminowe przechowywanie, przekazywanie i przetwarzanie tekstów przez właściciela danego narzędzia.
Tłumacze mogą korzystać ze specjalistycznych, komercyjnych i certyfikowanych programów do tłumaczenia maszynowego. Są to najczęściej narzędzia tworzone z myślą o wybranej branży, określonym rodzaju dokumentów (np. instrukcji) lub dedykowane konkretnemu klientowi.
Postedycja – weryfikowanie tłumaczeń maszynowych
Postedytowanie (postediting) to proces, w którym tłumacz zajmuje się weryfikowaniem i edytowaniem tekstu przetłumaczonego maszynowo. Postedycją treści tłumaczonych komputerowo powinien zajmować się specjalista odpowiednio przeszkolony i posiadający doświadczenie w pracy z tekstami tłumaczonymi przez maszyny.
Tłumaczenie wspomagane komputerowo
Tłumaczenie wspomagane komputerowo jest wykonywane przez tłumacza w narzędziach CAT. Computer Assisted Translation to zaawansowane programy, które usprawniają i porządkują pracę tłumacza oraz mogą znacząco przyspieszać realizację kolejnych zleceń. Ich działanie opiera się na przechowywaniu par segmentów (najczęściej całych zdań) w języku źródłowym i docelowym w pamięci narzędzia. dokument źródłowy jest analizowany pod względem podobieństwa do wcześniej tłumaczonych tekstów przechowywanych w pamięci tłumaczeniowej, a program podpowiada najbardziej zgodne segmenty, Dzięki temu możliwe jest przyspieszenie pracy, ale przede wszystkim zapewnienie spójności z wcześniejszymi tłumaczeniami dla danego klienta lub z danej specjalizacji.
Najważniejsze funkcjonalności programów CAT:
- Uporządkowane przechowywanie tłumaczeń (tekstów źródłowych i przekładów) z możliwością bezproblemowego sięgania do nich (całości lub wybranych fragmentów);
- Łatwe wyszukiwanie słów i fraz w przetłumaczonych tekstach (np. podczas pracy nad kolejnych dokumentem dla tego samego klienta);
- Dostęp do narzędzi usprawniających proces tłumaczenia, m.in.: modułów sprawdzających pisownię i gramatykę, kontrolujących poprawność zapisu liczb, słownika;
- Ułatwienie zarządzania projektami / dużymi zleceniami dla klientów poprzez możliwość dzielenia tekstu pomiędzy tłumaczy i monitorowania postępów ich pracy.
Specjaliści prognozują, że dzięki szybkiemu tempu rozwoju technologii tłumaczenia wykonywane maszynowo, przy użyciu coraz bardziej zaawansowanych narzędzi, algorytmów i coraz obszerniejszych baz danych – będą coraz dokładniejsze oraz poprawne pod względem gramatycznym i semantycznym. Jednak tam gdzie istotny jest szerszy kontekst, stylistyka i wartość emocjonalna tekstu, maszyna nie będzie w stanie zastąpić człowieka.
